همه کاره، هیچکاره

من أوما الی متفاوت خذلته الحیل.
ح /403
ترجمه: کسی که به کارهای پراکنده بپردازد، از یافتن راه حل صحیح برای آنها ناتوان می ماند.
شرح: یک ضرب المثل فارسی، که به پیروی از کلام امام علیه السلام، در زبان ما پیدا شده است می گوید:همه کارها، هیچکاره اند!
ولی متأسفانه، این عیب در بعضی از افراد وجود دارد، که خود راهمه کاره می دانند. یعنی، در آن واحد، به چند کار مختلف می پردازد، و انتظار هم دارند که در تمام آن کارها، موفق و سر بلند باشد. در حالیکه، چنین افرادی، نه تنها در کار خود موفق نمی شوند، بلکه به دهها مشکل و ناراحتی برخورد می کنند که از چاره جویی و یافتن راه حل آنها عاجز می مانند، علاوه باعث می شوند که چرخ امور جامعه نیز بخوابد و به افراد اجتماعی هم لطمه بخورد. زیرا در جامعه بشری، کارهای مردم، به یکدیگر مربوط و پیوسته است، طوری که اگر در یک گوشه از جامعه، کاری معطل بماند و به خوبی انجام نشود، کارهای دیگران هم، بر اثر آن، معطل خواهد ماند.
از قدیم گفته اند:شکارچی طمع کاری که در آن واحد دنبال دو خرگوش بدود، هیچکدام را نمی تواند شکار کند. انسانی هم که بخواهند در آن واحد، دنبال چند کار برود، هیچکدام از آن کارها را، یاد نمی گیرد و در هیچ رشته یی، نمی توان مهارت لازم را بدست آورد. بدون شک، اگر کسی بگوید:من هم پزشکی می دانم، هم معماری می کنم، هم نان می پزم، هم قالیباف هستم، هم در نجاری و در و پنجره سازی مهارت دارم و هم رادیو و تلویزیون تعمیر می کنم مطمئن باشید که هیچکدام از این کارها را بلد نیست. و اگر هم، از هر یک از این کارها، اطلاعی داشته باشد، اطلاع او آن قدر کم و ناچیز است که هیچگاه موفق نخواهد شد یکی از این کارها را به درستی انجام دهد.
پس، انسان عاقل کسی است که: بجای آن که فکر و وقت خود را تلف کند و از هر کاری، مقدار کمی یاد بگیرد، نیروی خود را صرف یادگیری و انجام یک کار کند تا هم در زندگی شخصی موفق شود، و هم وجودش برای جامعه فایده بیشتری داشته باشند.